SOLUNUM SİSTEMİYLE İLGİLİ İLK YARDIM
Yaşam için gerekli temiz havanın alınıp kirli hava olarak geri atılmasına SOLUNUM,
çeşitli nedenlerle solunum durması haline de BOĞULMA denir.
1. Boğulma nedenleri
-Solunum yolu; bilinçsiz olarak dilin arkaya gitmesi, başın öne doğru bükülmesi,
yabancı cisim, takma diş, ağızda biriken kanın solunum yolunu kapatması veya
solunum yollarının yaralanması, ses tellerinin şişmesi gibi nedenlerle tıkanabilir.
-Çeşitli zehirli gazlar, kafa yaralanmaları gibi nedenlerle santral sinir sisteminin
çalışmasının yavaşlaması, suda boğulma ve iple boğulmalar v.b. nedenlerle
solunum yavaşlayabilir veya durabilir.
-Kalp durması, şok durumu, elektrik çarpması, karbonmonoksit zehirlenmesi
nedeniyle de solunum durabilir.
-Göğüs duvarının delici cisimlerle yaralanmaları sonucu da boğulma olabilir.
2. Boğulma belirtileri Duygu ve Bulguları Bunlar boğulmanın derece ve
şiddetine göre ikiye ayrılırlar.
a. İlk Safhada Görülenler
-Baş dönmesi ve halsizlik,
-Nefes darlığı, -Nabız sayısının artması,
-Kısmi bilinç kaybı, -Boyun damarlarında şişme,
-Yanak ve dudaklarda morarma ile birlikte yüzde kızarma, kan toplanması.
b. Sonraki Safhada Görülenler
-Dudaklar, burun, kulaklar ve ayak parmakları mavimtırak gridir.
-Solunum kesik kesiktir veya hiç yoktur.
-Nabız yavaş ve düzensizdir.
-Tam bilinç kaybı vardır.
c. Ne Yapmalıyız?
-Boğulmaya neden olan etken ortadan kaldırılır. (yabancı cisim, ağızda takma diş,
sakız v.b)-Boyun, çene yere dik olacak şekilde, arkaya bükülür. Çene açılır, dil
öne çekilir.
-Ağızdan ağıza yapay solunum yapılır. Solunum yollarının açılması ilk üç dakika
içinde yapılmalıdır, beyin daha fazla oksijensizliğe dayanamaz.
3. Suda Boğulmada İlk yardım
-Suda boğulma tehlikesi geçiren kişiyi karaya çıkarıp, sırt üstü yatırın.
-Yakasını, kemerini gevşetiniz.
-Takma dişini çıkarınız.
-Ağzının içindeki yabancı cisimleri temizleyiniz. Ağızdan ağıza yapay solunum
yapınız. Soluk verdiği zaman kişinin başını yana çeviriniz. Bu hareketi 5-6 kez
tekrarlayınız. Böylece; fazla su köpürerek dışarı çıktığı gibi kişiye yeterli solunum
da yaptırmış olursunuz.
-Daha sonra ıslak giysileri çıkarıp battaniyeye sarın,
-Yutulan suyu çıkartmak için iki elinizle karnı altından tutarak hastayı yukarı
kaldırınız. Bu suretle hava yolundaki suların boşalmasına yardım etmiş olursunuz.
4. Ağızdan ağıza Sun'i Teneffüs Metodu
-Kişiyi düz bir yere sırtüstü yatırınız.
-Çenesini yukarı gelecek şekilde başını geriye çekerek solunum yollarını açınız.
-Ağız çevresini temizleyiniz.
-Çeneye bastırarak ağzın açılmasını sağlayıp, diğer elinizle burun deliklerini
tıkayınız.
-Derin nefes alıp ağızdan ağıza dakikada 12-15 defa üfleyiniz.
-Göğüs kafesinin yükselip, yükselmediğini kontrol ediniz.
-Solunum normale dönünceye kadar veya hastahaneye ulaştırıncaya kadar işleme
devam ediniz.